مایکروسافت، (به انگلیسی: Microsoft Corporation) شرکت کامپیوتری آمریکایی و چندملیتی است، که دفتر مرکزی آن در شهر ردموند، ایالت واشینگتن، ایالات متحده آمریکا قرار دارد. این شرکت، بزرگترین شرکت ارائه نرمافزار رایانه در دنیاست، که به انتشار کتاب و تولید محصولات چندرسانهای و ارائه خدمات پست الکترونیکی نیز میپردازد.
مایکروسافت در سال مالی منتهی به ژوئن ۲۰۱۰ میلادی، بیش از ۶۲ میلیارد دلار درآمد فروش، بیش از ۱۸ میلیارد دلار سود خالص و ۸۹٬۰۰۰ کارمند در کشورهای مختلف دنیا داشته است. فعالیت اصلی آن در زمینه طراحی، توسعه، ساخت، صدور مجوز، پشتیبانی و ارائه خدمات نرمافزاری برای ابزارهای رایانهای میباشد.
پرفروشترین محصولات مایکروسافت، سیستمعامل «ویندوز» و نرمافزار «آفیس» است و شعار اصلی شرکت «یک رایانه روی هر میز و در هر خانه، که نرمافزارهای مایکروسافت را اجرا کند.» میباشد. این دو محصول با سهمی حدود ۹۰٪ در سال ۲۰۰۳ برای مایکروسافت آفیس و در سال ۲۰۰۶ برای ویندوز جایگاه مهمی در بازار فروش محصولات کامپیوترهای شخصی و کامپیوترهای رومیزی پیدا کردند.
مایکروسافت که در ابتدا کار خود را توسط دو دوست دوران کودکی به نامهای بیل گیتس و پُل جی. آلن با ساخت و فروش مفسر زبان برنامهنویسی بیسیک (Basic interpreters) برای «آلتایر» (Altair) شروع کرد، در اواسط دهه ۸۰ میلادی با طراحی سیستمعامل داس بر بازار سیستمهای عامل رایانههای خانگی مسلط شد.
شرکت، سهام خود را وارد بورس کرد، که با افزایش ارزش سهام، چهار نفر، میلیاردر و حدود ۱۲٬۰۰۰ نفر از کارکنان مایکروسافت، میلیونر شدند.
شرکت مایکروسافت همواره هدف نقدهای مختلفی از جمله انحصارطلبی بوده، که موجب تشکیل دادگاههای قضایی بسیاری علیه آن، به علت تجاوز از قوانین انحصار، در وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا و کمیسیون اروپا شده است.
مایکروسافت علاوه بر بازار سیستمعامل و نرمافزار اداری، در زمینههای دیگر هم فعالیت میکند مانند: شبکه تلویزیونی اماسانبیسی "MSNBC"، سایت اینترنتی «اماسان» و دانشنامه چندرسانهای انکارتا (که دیگر انتشار نمییابد). همچنین در زمینه تولید سختافزار رایانه، با ساخت محصولاتی مانند موشواره و نیز سرگرمیهای خانگی، از جمله ایکسباکس، ایکسباکس ۳۶۰ و زون(zune) نیز میپردازد. مایکروسافت از گذشته تاکنون با استفاده از روشهای مختلف مانند گروه خبری «یوزنت» "Usenet" و وب، پشتیبانی از نرمافزارهای خود را همواره ادامه دادهاست و جایزه «امویپی» Microsoft MVP را به داوطلبانی که در کمک به مشتریان شرکت مفید بوده باشند، اهدا میکند.
در آوریل ۲۰۱۴ مایکروسافت شرکت فنلاندی تولید تلفن همراه نوکیا را به قیمت هفت و نیم میلیارد دلاربرای ده سال خرید. بدین ترتیب تولید گوشیهای تلفن همراه توسط شرکت نوکیا برای ده سال به مایکروسافتواگذار شد. با وجود این نوکیا اعلام کرد از این پس بر خدمات نرمافزاری، نقشهکشی، شبکهسازی و پیشبرد فناوری متمرکز خواهد شد.
تاریخچه
تاریخچه اولیه
پائول آلن و بیل گیتس، دوستان دوران کودکی بودند که با شور و شوق فراوانی برای رایانه برنامه نویسی میکردند و به دنبال ایجاد یک کسب و کار بودند. در ژانویه ۱۹۷۵، سامانههای تله میتری (MITS) به نام آتاری ۸۸۰۰ از شرکت میکرو تولید شد. پائول آلن متوجه شد که آنها میتوانند برای آتاری ۸۸۰۰، Basic بسازند و پس از تماس با بیل گیتس آنها از این شرکت تقاضای استخدام کردند. پائول آلن به عنوان شبیهساز و بیل گیتس به عنوان مترجم استخدام شدند. پس از تولید Basic، میکرو دستگاه آتاری Basic را تولید کرد و بازاریابی کرد. سرانجام در تاریخ ۴ آوریل ۱۹۷۵، شرکت مایکروسافت با مدیر عاملی بیل گیتس تأسیس شد. در آگوست ۱۹۷۷، مایکروسافت با مجله اسکی در ژاپن توافق کرد و در نتیجه اولین دفتر بینالمللی خود را در ژاپن تأسیس کرد. مایکروسافت در ژانویه ۱۹۷۹، به یک مرکز جدید در واشینگتن در ایالات متحده آمریکا نقل مکان کرد.
مایکروسافت با سیستم عامل خود در سال ۱۹۸۰ یعنی زنیکس، وارد بازار کار سیستم عامل شد. سپس مایکروسافت سیستم عامل MS-DOS را تولید کرد. سرانجام مایکروسافت در مذاکرات با تحقیقات دیجیتال شکست خورد و در نوامبر ۱۹۸۰ سیستم عامل جدیدی با نام CP/M تولید کرد که در آینده در کامپیوترهای شخصی مورد استفاده قرار گرفت. مایکروسافت با درآمدهای بسیارش ۲۱۰ شرکت را خرید و هم چنین یک بخش چاپ و نشر به نام مایکروسافت پرس تولید کرد. سرانجام پائول آلن در ماه فوریه پس از مبتلا شدن به بیماری هوکچین استعفاء داد.
آغاز فعالیتها
در ۱۹۹۴ مایکروسافت انکارتا را به راه انداخت که نخستین دانشنامه قابل اجرا روی کامپیوتر بود. مایکروسافت با همکاری دریم ورکس در سال ۱۹۹۵ برای تولید سرگرمیهای چندمنظوره یک شرکت جدید تأسیس کردند. پیش از ارائه ویندوز ۹۵، مایکروسافت یک شرکت تجارت محور قلمداد میشد اما ویندوز ۹۵ موجب شد که دیگر آن را یک شرکت مشتری محور بدانند. در سپتامبر ۱۹۹۵ دولت چین ویندوز را به عنوان سیستمعامل رسمی کشورش انتخاب کرد و از مایکروسافت خواست نسخه چینی ویندوز را برایشان آماده کند. اواسط دهه۹۰ بیل گیتس تصمیم گرفت مایکروسافت را وارد دنیای اینترنت کند و "MSN" به وجود آمد. این یک سرویس آنلاین بود که قرار بود با آمریکن آنلاین (AOL) رقابت کند. بعد با همکاری انبیسی، ایستگاه کابلی خبری «MSNBC» و مجله آنلاین «Slate» به سردبیری مایکل کینسلی را تأسیس نمود. راهاندازی وبتیوی که امکان اتصال تلویزیون به شبکه را فراهم میکرد، از دیگر اقدامات مایکروسافت در سال ۱۹۹۶ بود.
فعالیتهای مستمر
در ۱۹۹۷ اینترنت اکسپلورر ۴ همراه ویندوز به بازار آمد. اما دادگستری آمریکا به این دلیل که مایکروسافت با این کار از توافقنامهای که در سال ۱۹۹۴ امضاء کرده، تخطی نمودهاست، از آنها خواست که دیگر اینترنت اکسپلورر و ویندوز را همراه هم به بازار نفرستند. در سال ۱۹۹۸ ویندوز ۹۸ به همراه اکسپلورر SP۴/۰ SP۱ و FAT۳۲ به عنوان فایل سامانه عرضه گشت. در عین حال، جنجالهای زیادی در پی افشای یادداشتهای داخلی مایکروسافت در اینترنت به وجود آمد: «نرمافزارهای اوپن سورس تهدیدی جدی برای مایکروسافت به حساب میآیند.» این اسناد که به اسناد هالووین معروف شدهاند، بخشی از این خطرات را عنوان کرده و در عین حال از فعالیتهای مایکروسافت علیه لینوکس پرده برمیدارد. مایکروسافت نیز ضمن این که به صحت این اسناد اعتراف کرد، آنها را صرفاً تحقیقات مهندسی دانست.
دیگر فعالیتها
در آوریل ۲۰۰۰ حکم پرونده ایالات متحده و مایکروسافت صادر شد.[نیازمند منبع] این حکم شرکت را مجبور میکرد که به دو پاره تقسیم شود. البته بخشی از این تصمیم در دادگاه استیناف لغو شد. مایکروسافت که اهداف تجاری و خانگی را توأمان نشانه رفته بود، ویندوز ایکس پی را سال ۲۰۰۱ آماده کرد. مایکروسافت برای رقابت با سونی و نینتندو، با سرمایهگذاری میلیاردی و تولید و پخش ایکس باکس وارد عرصه بازیهای کامپیوتری شد.
تا سال ۲۰۰۵، ایکس باکس در بازار فروش آمریکا در رده دوم پس از پلی استیشن ۲ سونی و قبل از گیم کیوب نینتندو قرار داشت. (در بازار جهانی بعد از هر دو بود) اما با این وجود، با فروش ۲۲ میلیون دستگاه در مقایسه با فروش بیش از ۱۰۰میلیون دستگاه پلی استیشن ۲، ضرر سنگینی معادل ۴ میلیارد دلار متحمل شدهاست. مایکروسافت در مدت ۳ سال کار ساخت «NET.» مقدماتی و سرور ویندوز ۲۰۰۳ را هم به پایان رساند.
در سال ۲۰۰۴ به دنبال شکایت اتحادیه اروپا، مایکروسافت به پرداخت ۶۱۳ میلیون دلار جریمه محکوم شد و متعهد گردید که توافقات قطعی خود با سایر رقبا را افشا کند. همچنین ملزم شد نسخهای از ویندوز را تهیه و آماده کند که فاقد مدیا پلیر باشد.
ایکس باکس ۳۶۰
در نوامبر ۲۰۰۵، مایکروسافت دومین کنسول بازی خود را با نام ایکس باکس ۳۶۰ به بازار عرضه کرد (لازم است ذکر شود اولین نسخه کنسول مایکروسافت XBOX نام داشت). مایکروسافت در زمینه رقابت با کنسولهای بازی تجربیات خوبی بدست آورده بود و این بار کنسولی بسیار کاملتر و بهتر نسبت به اولین کنسول خود به بازار عرضه کرد. ایکس باکس ۳۶۰ در دو مدل با نامهای "Premium" و «Core System» عرضه شد. نسخه «ایکس باکس ۳۶۰ Premium» دارای دسته بیسیم، هارد درایو، ریموت کنترل و هدست میباشد ولی نسخه «Core System» شامل دسته سیمی و بدون هارد درایو و وسایل جانبی میباشد. ایکس باکس ۳۶۰ تقریباً یک سال زودتر از رقیبان خود یعنی پلی استیشن ۳ و نینتندو Wii به بازار عرضه شد. ایکس باکس ۳۶۰ پیشرفتهای زیادی نسبت به کنسول قبلی خود کردهاست و علاوه بر قدرت سختافزاری، دارای طراحی فوقالعاده زیبایی میباشد. ایکس باکس ۳۶۰ فروش بسیار بهتری نسبت به کنسول قبلی مایکروسافت داشت.
وبگاه مایکروسافت
وبگاه مایکروسافت با بیش از ۱۰۰ میلیون بازدید در روز یکی از پرطرفدارترین وبگاهها در اینترنت است. بر طبق اطلاعات وبگاه «الکسا»، وبگاه مایکروسافت در ۱۱ مه ۲۰۰۷ رده سیزدهم را در بین وبگاههای اینترنتی از نظر تعداد بازدیدکننده به خود اختصاص دادهاست. متأسفانه شرکت مایکروسافت برای توصیف و ارائه اطلاعات محصولات و خدمات از زبان فارسی پشتیبانی نمیکند و به همین دلیل وبگاه این شرکت در ایران خیلی مورد استقبال واقع نشده است؛ ولی اخیراً شرکتی برای سهولت دسترسی به منابع اطلاعاتی وبگاه مایکروسافت در حال ترجمه آن به فارسی میباشد.